اطلاعات انواع هورمون تستسترون و طریقه مصرف آنها جهت هورمون درمانی جایگزین در مردان ترنس (FTM)

اطلاعات انواع هورمون تستسترون و طریقه مصرف آنها جهت هورمون درمانی جایگزین در مردان ترنس (FTM)

مترجم: سعید.ش

⚠️سلب مسئولیت
اطلاعات این مقاله صرفا به جهت مقاصد آموزشی ارائه گردیده است. نویسنده این مقاله پزشک متخصص نیست، و این اطلاعات نباید به عنوان توصیه پزشکی در نظر گرفته شود. این اطلاعات «نباید» به عنوان جایگزینی برای مشاوره یا درمان توسط پزشک متخصص مجرب مورد استفاده قرار گیرد. نویسنده این مقاله لیست دارو هایی که در این مقاله ذکر گردیده است را تایید یا رد نمی کند.

🔳مقدمه

تستسترون (که اغلب به اختصار «T» نامیده می شود) جهت هورمون درمانی جایگزین در مردان ترنس به روش های مختلفی تجویز می گردد. رایج ترین متد تجویز تستسترون، تزریق درون عضلانی (IM) با سرنگ است. از جمله سایر متد های تجویز تستسترون می توان به استعمال ژل، کرم، یا چسب تستسترون روی پوست اشاره نمود. روش دیگر، بلع قرص تستسترون از راه دهان است (متد رایجی نیست چرا که نشان داده شده تاثیرات منفی بر کبد دارد). شیوه زیرزبانی/گونه ای به این صورت که قرص تستسترون از طریق زیر زبان یا کنار لثه جذب بدن می گردد، و شیوه کاشت گلوله تستسترون زیر پوست نیز از جمله سایر روش های تستسترون درمانی به شمار می روند. روش تجویز تستسترون به نوع دارو های موجود در کشور محل اقامت فرد، ریسک ها و مزایای سلامتی هر روش برای فرد، ترجیح شخصی و هزینه بستگی دارد.

تستسترون برای مصارف آتی در بدن ذخیره نمی گردد، بنابراین برای این که سطح تستسترون در محدوده سلامت قرار گیرد، نیاز است که تستسترون در فواصل زمانی معین و با دوز مناسب مورد استفاده قرار گیرد. تستسترون به فرم تزریقی و گلوله های زیرجلدی، طولانی ترین ماندگاری را در بدن دارند؛ تستسترون به فرم تزریقی معمولا هفته ای یکبار الی سه هفته ای یکبار تجویز می گردد، و گلوله های زیرجلدی تستسترون نیز هر سه – چهار ماه یکبار با گلوله های جدید جایگزین می گردد. تستسترون موضعی (چسب، ژل، یا کرم) معمولا روزانه با دوز کوچک به سطح پوست استعمال می گردد، و تستسترون خوراکی و زیرزبانی/گونه ای نیز معمولا روزانه مورد استفاده قرار می گیرد.

🔳سطح «نرمال» تستسترون

سطح تستسترون بدن معمولا با انجام آزمایش خونی به نام «آزمایش سرم تستسترون کل» یا «Serum Total Testosterone Test» اندازه‌گیری می شود. تستسترون به دو صورت در جریان خون وجود دارد: تستسترون «متصل» و تستسترون «آزاد».

بیشتر تستسترون متصل موجود در بدن از لحاظ شیمیایی به پروتئینی به نام «گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی (SHBG)» متصل است، و بیشتر باقی تستسترون متصل، به پروتئین دیگری به نام آلبومین متصل است. تستسترون آزاد از لحاظ شیمیایی به هیچ پروتئینی متصل نیست؛ تستسترون آزاد صورت «فعال» تستسترون در بدن محسوب می شود و آماده اتصال به پذیرنده های آندروژن موجود روی سلول ها است.

آزمایش سرم تستسترون کل، کل تستسترون متصل و آزاد موجود در بدن را اندازه‌گیری می کند. سطح نرمال کل تستسترون متصل و آزاد موجود در بدن مردان در محدوده 300 – 1100 ng/dl (نانوگرم بر دسی لیتر) قرار دارد. سطح نرمال تستسترون با توجه به سن و فاکتور های فردی متغیر است.

اندازه‌گیری سطح تستسترون آزاد بصورت مستقل نیز مفید است، چرا که بیش از اندازه‌گیری سطح تستسترون کل به تنهایی، پیشرفت روند هورمون درمانی را آشکار می سازد. سطح تستسترون آزاد در محدوده 0.3% تا 5% از شمارش تستسترون کل قرار دارد، که 2% مناسب‌ترین سطح آن محسوب می شود. از پزشکتان درخواست کنید که علاوه بر سطح تستسترون کل، سطح تستسترون آزاد بدن را نیز بررسی نمایند.

به یاد داشته باشید با توجه به این که بدن هر شخص حساسیت متفاوتی نسبت به آندروژن ها از خود نشان می دهد، از روی سطح تستسترون به تنهایی الزاما نمی توان نتیجه مردانه سازی را پیش بینی نمود. سطح تستسترون صرفا راهنمایی است که شما و پزشکتان به کمک آن می توانید پیشرفت روند هورمون درمانی را اندازه‌گیری نمایید. نتیجه و دوز تستسترون مناسب شما براساس سلامت عمومی (با تاکید بر سلامت قلب و کبد)، پیشرفت روند مردانه سازی، و نحوه واکنش بدن و خلق و خو نسبت به دوز های مختلف تعیین می گردد. تستسترون درمانی روش واحد و چهارچوب بسته یکسانی برای تمامی افراد ندارد. حتما سلامتی و احساسات خویش را با دقت بررسی کنید و به یاد داشته باشید حتی اگر دوز تستسترون مصرفی کمی تنظیم شود (چه افزایش یابد، چه کاهش)، تفاوت بزرگی به ارمغان می آورد.

🔳نکته ای در زمینه هشدار برای افزایش شدید دوز تستسترون

بسیاری از مردان ترنس در نخستین ماه های شروع تستسترون درمانی احساس کم‌صبری نموده و نمی توانند برای ایجاد تغییرات حاصل از هورمون درمانی انتظار بکشند. بعضی از مردان ترنس تصمیم می گیرند دوز تستسترون مصرفی خود را دو برابر یا حتی سه برابر کنند، به این امید که هر چه بیشتر مصرف کنند، تغییرات حاصل از تستسترون درمانی نیز سریع تر حاصل گردد.

متاسفانه افزایش قابل توجه دوز تستسترون، از سرعت روند ایجاد تغییرات حاصل از هورمون درمانی می کاهد. دلیل این امر این است که تستسترون مازاد در بدن به واسطه آنزیمی به نام «آروماتاز» به استروژن تبدیل می شود. این تبدیل جزء سیستم طبیعی فیدبک بدن است. اگر تستسترون فراوانی در بدن وجود داشته باشد، [تستسترون مازاد] به استروژن تبدیل («آروماتیزه») گردیده تا تعادل هورمونی «طبیعی» بدن برقرار گردد.

بنابراین مصرف دوز بسیار بالای تستسترون ایده خوبی نیست. صبور باشد؛ اگر مدت زمانی منطقی گذشته است و هیچ نتیجه ای نگرفته اید، و/یا این که سطح تستسترون بدنتان پایین است، در مورد تنظیم دوز تستسترون با پزشکتان گفتگو نمایید.

🔳استر های تستسترون: چه هستند و چه عملکردی دارند؟

بیشتر تستسترونی که به جهت هورمون درمانی تجویز می گردد از نوع «استر» تستسترون است. استر نام ترکیبی شیمیایی است که از واکنش بین کربوکسیلیک اسید و الکل تشکیل شده است. این واکنش شیمیایی در دیاگرام ساده زیر در قسمت A به نمایش در آمده است. در قسمت B ساختار شیمیایی تستسترون آزاد (با فرمول شیمیایی C19H28O2) و دو استر تستسترون متفاوت (تستسترون سیپیونات و تستسترون انانتات) نشان داده شده است.

استر های تستسترون متعددی وجود دارد که از میان آنها دو استر قابل تزریق تستسترون انانتات و تستسترون سیپیونات به طور رایج تجویز می گردند. از جمله سایر استر های تستسترون می توان به تستسترون استات، تستسترون پروپیونات، تستسترون فنیل پروپیونات، تستسترون ایزوکاپروآت، تستسترون کاپروآت، تستسترون دکانوآت، و تستسترون آندکانوآت اشاره نمود.

هر یک از استر های تستسترون از زنجیره مولکولی متشکل از اتم های کربن، هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده اند. تفاوت اصلی استر های مختف در تعداد اتم های کربن و هیدروژن سازنده زنجیره آنهاست. برای مثال استر پروپیونات از 3 کربن، 6 هیدروژن، و 2 اکسیژن تشکیل شده است؛ در حالی که استر سیپیونات از 8 کربن، 14 هیدروژن، و 2 اکسیژن تشکیل شده است.

استری کردن تستسترون، انحلال پذیری تستسترون در روغن را افزایش می دهد و در نتیجه سرعت آزاد شدن تستسترون در بدن از ناحیه [تزریق] را کاهش می دهد. تستسترون به فرم آزاد و غیر استری شده، انحلال پذیری ضعیفی در آب یا روغن دارد – با این حال می توان آن را در آب محلول کرد.

تستسترون استری نشده به فرم تزریقی بصورت محلول در آب تحت عنوان دارویی به نام «آکواویرون Aquaviron» عرضه می گردد، اما مدت زمان ماندگاری و فعالیت این فرم تستسترون در بدن بسیار کوتاه و تنها در حدود چند ساعت است، لذا برای این که سطح تستسترون خون پیوسته در محدوده نرمال قرار گیرد، نیاز است که بصورت روزانه تزریق گردد. بنابراین این محصول به ندرت به فرم تزریقی جهت تستسترون درمانی جایگزین مورد استفاده قرار می گیرد.

پس از افزودن گروه استر به مولکول تستسترون، انحلال پذیری تستسترون در آب کاهش و در روغن افزایش می یابد. بعلاوه به عنوان قانونی کلی و عمومی، هر چه تعداد اتم کربن یک استر بیشتر باشد، انحلال پذیری آن استر در روغن بیشتر است. برای مثال میزان انحلال پذیری تستسترون پروپیونات (با 3 اتم کربن در گروه استر) در روغن، کمتر از تستسترون سیپیونات (با 8 اتم کربن در گروه استر) است. به یاد داشته باشید که این قانونی عمومی و ساده سازی شده است و انحلال پذیری یک مولکول به فاکتور های ساختاری بستگی دارد که بررسی آن خارج از چهارچوب این مقاله است.

بنابراین بصورت کلی، هر اندازه تعداد اتم کربن گروه استر بیشتر باشد، انحلال پذیری آن در روغن بیشتر و در آب کمتر است. نسبت انحلال پذیری در روغن و آب «ضریب تقسیم» نامیده می شود — هر چه انحلال پذیری در روغن بیشتر باشد، ضریب تقسیم بالاتر است.

ضریب تقسیم استر حائز اهمیت است، چرا که بر مدت زمان ماندگاری دارو در بدن تاثیر دارد. اگر تستسترون به سرعت از روغن به خون منتقل شود، سطح تستسترون بدن به ناگهان افزایش یافته و پس از مصرف دوز، به سرعت افت می کند.

در مثال تزریق درون عضلانی تستسترون آزاد محلول در آب (مانند آکواویرون که پیش تر ذکر گردید)، تستسترون به دلیل ضریب تقسیم پایینی که دارد به سرعت به جریان خون راه می یابد و لذا سطح تستسترون بدن به سرعت افزایشی چشمگیر یافته و بدن به سرعت آن را مصرف می کند. از طرف دیگر، تستسترون سیپیونات ضریب تقسیم بالایی دارد و پس از تزریق درون عضلانی، به فرم استری شده خود در بافت عضله باقی می ماند، و از آنجا به آهستگی وارد جریان خون می شود و خون کم کم از آن بر می دارد.

پس از ورود تستسترون استری شده به جریان خون، زنجیره استر به واسطه «آنزیم های استراز» طی پروسه ای به نام «هیدرولیزاسیون» شکسته می شود و بدین ترتیب تستسترون به فرم آزاد در دسترس بدن قرار می گیرد و تاثیرات مختلفی را اعمال می کند.

هر موقع که در مورد «سریع رهش» یا «آهسته رهش» بودن استر تستسترون صحبت می شود، در اصل به ضریب تقسیم/انحلال پذیری آن استر در روغن اشاره می شود. همانگونه که پیش تر نیز ذکر گردید، استر هایی که اتم کربن بیشتری دارند عموما انحلال پذیری بیشتری در روغن دارند و اغلب استرهایی «آهسته رهش» هستند (ماندگاری طولانی تری در بدن دارند). استر هایی که انحلال پذیری کمتری در روغن دارند اغلب از نوع «سریع رهش» هستند، سریع تر وارد جریان خون شده و زودتر مصرف می شوند.

تجویز استر های آهسته رهش در مردان ترنسی که تستسترون درمانی به شیوه تزریق انجام می دهند ارجح است، چرا که در این صورت تعداد دفعات تزریق مورد نیاز در بازه زمانی مشخص جهت پایدار نگه داشتن سطح تستسترون خون کاهش می یابد.

تستسترون انانتات (7 کربن) و تستسترون سیپیونات (8 کربن) هر دو حدود 8 الی 10 روز به طول می انجامد تا بطور کامل در بدن آزاد گردند، و لذا معمولا هر 7 الی 14 روز یکبار تزریق می گردند. تستسترون پروپیونات (3 کربن) حدود 3 الی 4 روز به طول می انجامد تا بطور کامل در بدن آزاد گردد و نیاز است با دوز کوچک دو بار در هفته یا نهایتا یک بار در هفته تزریق گردد؛ به همین دلیل تستسترون پروپیونات اغلب جهت هورمون درمانی جایگزین در مردان ترنس تجویز نمی گردد.

🔳متد های تحویل تستسترون به بدن

✳️تستسترون به فرم تزریقی

مقدار دوز و فاصله بین دو دوز تستسترون به فرم تزریقی عمدتا به نوع استر تستسترون و پاسخ بدن شخص نسبت به هورمون بستگی دارد. بسته به نوع استر تستسترون و برنامه هورمون درمانی، معمولا بین 50 الی 300 میلیگرم تستسترون در هر مرتبه تزریق می گردد. تزریق حدود 200 الی 250 میلیگرم تستسترون هر دو هفته یکبار دوز متوسط محسوب می گردد، با این حال بسیاری از مردان ترنس 100 میلیگرم تستسترون هر هفته یکبار یا هر ده روز یکبار، یا دوز های دیگری در فواصل زمانی دیگری بسته به نیاز ها و حساسیت های بدن خویش تزریق می کنند.

مجددا لازم به ذکر است که دوز دقیق تستسترون مورد نیاز هر شخص با شخص دیگر متفاوت است و دوز ایده آل هر فرد با نظارت دقیق بر وضعیت سلامتی و خرسندی وی تعیین می گردد. بعضی از پزشکان دوز تستسترون مردان ترنسی که تخمدان هایشان غیر فعال بوده یا جراحی تخلیه تخمدان ها را انجام داده اند، به تزریق 100-150 میلیگرم تستسترون هر دو هفته یکبار کاهش می دهند. مجددا باید توجه داشت که وضعیت هر شخص با شخص دیگر متفاوت است.

تستسترون به فرم تزریقی انواع مختلفی دارد و انواع موجود در هر کشور با کشور دیگر تفاوت دارد. داروهایی که از استر تستسترون یکسانی تهیه شده اند نیز بسته به کمپانی تولید کننده محصول نام های متفاوتی دارند. لیستی که در ادامه آمده جامع نیست، با این حال سعی بر این بوده تا مهمترین اشکال تستسترون به فرم تزریقی که جهت هورمون درمانی در مردان ترنس مورد استفاده قرار می گیرد در آن گنجانده شود.

در پایان باید اشاره داشت که استر های تستسترون اکثرا در روغن پنبه دانه یا روغن کنجد محلول اند. بعضی از افراد نسبت به این روغن ها حساسیت یا واکنش پوستی نشان می دهند. استر های تستسترون که تحت عنوان برند های مشخص عرضه می گردند عمدتا در یکی از دو روغنی که ذکر گردید محلول گردیده اند، اما اگر به داروخانه ترکیبی رجوع نمایید می توانید هر یک از استر های تستسترون را با در دست داشتن نسخه پزشک، بصورت محلول در روغنی که خود انتخاب می کنید تهیه نمایید.

🔻استر های قابل تزریق که به طور رایج جهت هورمون درمانی در مردان ترنس مورد استفاده قرار می گیرند:

🔘تستسترون انانتات (فرمول شیمیایی C26H40O3)

تستسترون انانتات یکی از اشکال اصلی تستسترون تجویزی در ایالات متحده جهت هورمون درمانی در مردان ترنس است. تستسترون انانتات استری آهسته رهش است که آزادسازی آن در بدن 8 الی 10 روز به طول می انجامد. نام برند تستسترون انانتات موجود در ایالات متحده «دلتسترل Delatestryl» می باشد که محلول در روغن کنجد است.

تستسترون انانتات معمولا هفته ای یکبار الی سه هفته ای یکبار تجویز می گردد. با مراجعه به داروخانه های ترکیبی می توانید تستسترون انانتات ژنریک تهیه نمایید؛ داروخانه های ترکیبی می توانند تستسترون انانتات را در روغن کنجد، پنبه دانه یا هر روغن مناسب دیگری مخلوط کنند.

🔘تستسترون سیپیونات (فرمول شیمیایی C27H40O3)

تستسترون سیپیونات یکی دیگر از اشکال اصلی تستسترون به فرم تزریقی است که در ایالات متحده برای مردان ترنس تجویز می گردد. تستسترون سیپیونات استری آهسته رهش است که آزادسازی آن در بدن مانند تستسترون انانتات، 8 الی 10 روز به طول می انجامد. نام برند تستسترون سیپیونات موجود در ایالات متحده «دپو – تستسترون» می باشد که محلول در روغن پنبه دانه است.

تستسترون سیپیونات معمولا هفته ای یکبار الی سه هفته ای یکبار تجویز می گردد. با مراجعه به داروخانه های ترکیبی می توانید تستسترون سیپیونات ژنریک تهیه نمایید؛ داروخانه های ترکیبی می توانند تستسترون سیپیونات را در روغن کنجد، پنبه دانه یا هر روغن مناسب دیگری مخلوط کنند.

🔘سوستانون (Sustanon)

سوستانون نام برند دو فرمول تستسترون به فرم تزریقی است که از استر های مختلف تستسترون تشکیل شده اند. یکی «سوستانون 100» که از سه استر تستسترون به نام های تستسترون پروپیونات (C22H32O3)، تستسترون فنیل پروپیونات (C28H36O3)، و تستسترون ایزوکاپروآت (C25H3803) تشکیل شده است؛ و دیگری «سوستانون 250» که از چهار استر تستسترون به نام های تستسترون پروپیونات (C22H32O3)، تستسترون فنیل پروپیونات (C28H36O3)، تستسترون ایزوکاپروآت (C25H3803)، و تستسترون دکانوآت (C29H4603) تشکیل شده است.

هر دو فرمول متشکل از استر های سریع رهش و آهسته رهش هستند؛ تزریق هفته ای یکبار الی چهار هفته ای یکبار صورت می گیرد. سوستانون در خارج از ایالات متحده تجویز می گردد.

🔻سایر استرهای تستسترون به فرم تزریقی:

🔘تستسترون پروپیونات (فرمول شیمیایی C22H32O3)

تستسترون پروپیونات استری سریع رهش است که آزادسازی آن در بدن 3-4 روز به طول می انجامد. جهت جلوگیری از نوسانات بسیار سطح تستسترون خون، تستسترون پروپیونات معمولا بین یک تا سه مرتبه در هفته تزریق می گردد، به همین دلیل به جهت هورمون درمانی در مردان ترنس تجویز نمی شود.

بعضی از اشخاصی که از تستسترون پروپیونات استفاده می کنند اعلام نموده اند که تزریق تستسترون پروپیونات دردناک تر بوده و با ورم و درد قابل توجه در اطراف ناحیه تزریق همراه است. «Testovis» و «Virormone» از جمله برند های تستسترون پروپیونات به شمار می روند.

🔘تستسترون فنیل پروپیونات (فرمول شیمیایی C28H36O3)

تستسترون فنیل پروپیونات استری آهسته رهش است که آزادسازی آن یک الی سه هفته به طول می انجامد. «Testolent» نام برند محبوب تستسترون فنیل پروپیونات است. تستسترون فنیل پروپیونات یکی از ترکیبات سوستانون و آمدرن نیز می باشد.

🔘آمدرن (Omnadren)

آمدرن نام برند محصولی است از چهار استر تستسترون به نام های تستسترون پروپیونات (C22H32O3)، تستسترون فنیل پروپیونات (C28H36O3)، تستسترون ایزوکاپروآت (C25H3803)، و تستسترون دکانوآت (C29H4603) تشکیل شده است. در گذشته آمدرن از استر های متفاوتی تشکیل شده بود، اما در حال حاضر دقیقا همان فرمول سوستانون را دارد که پیش تر ذکر گردید. آمدرن از استر های سریع رهش و آهسته رهش تشکیل شده است؛ تزریق هفته ای یکبار الی چهار هفته ای یکبار صورت می گیرد. آمدرن گهگاهی در بعضی از کشور های اروپایی تجویز می گردد.

🔘سوسپانسیون تستسترون محلول در آب

تستسترون محلول در آب به فرم تزریقی (استری نشده) در ایالات متحده موجود، اما بسیار سریع رهش است (در عرض چند ساعت به طور کامل در بدن آزاد می گردد). لذا معمولا جهت هورمون درمانی در مردان ترنس مورد استفاده قرار نمی گیرد، چرا که برای حفظ سطح تستسترون خون نیاز است به کرّات تزریق گردد. «آکواویرون Aquaviron» نام برند سوسپانسیون تستسترون محلول در آب است.

✳️تستسترون موضعی (ترانس درمال)

عبارت «ترانس درمال» به معنای تحویل موضعی دارو از طریق پوست با استعمال چسب، ژل یا کرم می باشد.

تستسترون موضعی معمولا در دوز های کوچک بصورت روزانه روی پوست استعمال می گردد تا سطح تستسترون بدن همواره در محدوده طبیعی نگه داشته شود. استفاده از تستسترون موضعی از «افت و خیز» سطح تستسترون که گاهی اوقات در شیوه استفاده از تستسترون به فرم تزریقی به چشم می خورد، جلوگیری بعمل می آورد.

در شیوه تزریق، سطح تستسترون چند روز قبل از تزریق بسیار پایین می آید و همین امر منجر به تحریک پذیری، گرگرفتگی، و سطح انرژی پایین در بعضی از اشخاص می شود. استعمال تستسترون موضعی بصورت روزانه این مشکلات را تخفیف می دهد. در حقیقت بعضی از مردان ترنسی که به طور مرتب از تستسترون به فرم تزریقی استفاده می کنند، گاهی اوقات به عنوان مکمل از ژل یا چسب تستسترون در چند روز آخر بازه بین دو تزریق بهره می جویند تا سطح تستسترون خود را در محدوده طبیعی نگه دارند.

استعمال موضعی برای اشخاصی که با سوزن و تزریق راحت نیستند نیز مناسب است. با این حال این شیوه با نقاط ضعفی نیز همراه است. بعضی از اشکال تستسترون موضعی، بخصوص چسب تستسترون، به میزان قابل توجهی گران تر از تستسترون به فرم تزریقی هستند. چسب های تستسترون اغلب منجر به بروز حساسیت پوستی و/یا واکنش های حساسیتی در بعضی از اشخاص می شوند. چسب تستسترون با تعریق زیاد ممکن است از بدن جدا شود و هنگام شنا کردن نیز باید به طور کامل با پوشش پلاستیکی پوشانده شوند.

کرم و ژل تستسترون در صورت تماس پوستی مستقیم، به پارتنر منتقل می شود؛ ضروری است که هنگام تماس پوستی با پارتنر زن که مایل به مردانه شدن نیست، مراقبت ویژه بعمل آید.

⭕️چسب تستسترون

در حال حاضر دو برند چسب تستسترون با نام های «آندرودرم» و «تستودرم» در ایالات متحده موجود است. (توجه داشته باشید که تستودرم دو نوع است؛ یک نوع آن چسب بیضه ای و نوع دیگر چسب غیربیضه ای است. در اینجا چسب غیربیضه ای «Testoderm TTS» مورد بررسی قرار می گیرد.) چسب ژنریک تستسترون هنوز موجود نشده است.

آندرودرم و تستودرم TTS هر دو پس از نفوذ در پوست به سرعت در بدن آزاد می شوند. تستسترون موجود در چسب، محلول در ژلی بر پایه الکل است. تقویت کننده های شیمیایی جهت افزایش نفوذ پذیری پوست به این چسب ها افزوده می گردد تا تستسترون موجود در این چسب ها به میزان کافی جذب بدن شود. همین تقویت کننده ها هستند که اغلب منجر به بروز حساسیت پوستی در بسیاری از اشخاص می شوند.

در بعضی از اشخاص، تستودرم TTS نسبت به آندرودرم کمتر حساسیت پوستی ایجاد کرده است، با این حال تجربه هر فرد با فرد دیگر متفاوت است.

🔘آندرودرم (Androderm)

چسب آندرودرم در دو دوز 2.5 میلیگرمی و 5.0 میلیگرمی عرضه می گردد. مقدار حقیقی تستسترون موجود در چسب 2.5 میلیگرمی، 12.5 میلیگرم تستسترون است، و مقدار حقیقی تستسترون موجود در چسب 5.0 میلیگرمی، 24.3 میلیگرم تستسترون می باشد؛ چرا که بیشتر تستسترون موجود در چسب نمی تواند به درون پوست راه یابد. لذا مثلا هدف چسب 2.5 میلیگرمی این است که حدود 2.5 میلیگرم تستسترون را روزانه با موفقیت به جریان خون وارد کند؛ بنابراین امکان دارد میزان جذب کمی بیشتر یا کمی کمتر از 2.5 میلیگرم دوز ایده آل نوشته شده روی چسب باشد (همین استدلال برای چسب 5.0 میلیگرمی نیز صادق است).

چسب آندرودرم معمولا روی کمر، شکم، ران ها، یا بازو ها استعمال می گردد. با توجه به این که قسمت فعال چسب پوشیده است، جای نگرانی در مورد تماس پوستی با پارتنر وجود ندارد. دوز تجویزی چسب تستسترون از روزانه 2.5 میلیگرم تا روزانه 10 میلیگرم با استعمال یک یا چند چسب در روز متغیر است.

دوز مصرفی چسب تستسترون همانند سایر اشکال تستسترون با توجه به سلامتی عمومی شخص، سطح تستسترون بدن که پزشک آن را بررسی می کند، و پیشرفت روند مردانه سازی تعیین می گردد.

🔘تستودرم (Testoderm TTS)

چسب تستودرم دو نوع است؛ یک نوع آن ویژه استعمال روی کیسه بیضه است، و دیگری ویژه استعمال روی سایر نواحی بدن است. تستودرم TTS نسخه غیربیضه ای چسب است — مردان ترنس باید از این نوع چسب استفاده کنند.

چسب تستودرم در دو دوز 4.0 میلیگرمی و 6.0 میلیگرمی عرضه می گردد. درست مانند آندرودرم، مقدار حقیقی تستسترون موجود در این چسب ها بیشتر از دوزی است که روی آنها نوشته شده است. دلیل همان است که بالاتر در بخش آندرودرم توضیح داده شد.

چسب تستودرم TTS معمولا روی کمر، شکم، ران ها یا بازو ها استعمال می گردد. با توجه به این که قسمت فعال چسب پوشیده است، جای نگرانی در مورد تماس پوستی با پارتنر وجود ندارد. دوز تجویزی چسب تستسترون از روزانه 4.0 میلیگرم تا روزانه 10 میلیگرم با استعمال یک یا چند عدد چسب در روز متغیر است.

دوز مصرفی چسب تستسترون همانند سایر اشکال تستسترون با توجه به سلامتی عمومی شخص، سطح تستسترون بدن که پزشک آن را بررسی می کند، و پیشرفت روند مردانه سازی تعیین می گردد.

⭕️ژل، کرم و سایر تستسترون های موضعی

در حال حاضر دو برند ژل تستسترون با نام های آندروژل و تستیم، و یک برند ژل زیربغل تستسترون به نام اکسیرون در ایالات متحده موجود است. در حال حاضر هیچ برند کرم تستسترونی موجود نیست. داروخانه های ترکیبی می توانند فرمولاسیون کرم و ژل تستسترون را بسازند. فرمولاسیون ژل تستسترون معمولا بر پایه الکل است، در حالی که کرم تستسترون معمولا بر پایه روغن گلرنگ ساخته می شود.

تستسترون موجود در کرم ها و ژل ها پس از جذب از طریق پوست معمولا به سرعت در بدن آزاد می شود، در نتیجه برای حفظ سطح تستسترون نیاز است که یک یا دو مرتبه در روز استعمال گردد. کرم و ژل تستسترون مستقیما به پوست استعمال می گردد. باید مراقب بود که از تماس پوستی ناحیه استعمال ژل یا کرم تستسترون با پارتنر اجتناب گردد. برای جلوگیری از انتقال تستسترون به افراد دیگر، می توان ناحیه استعمال کرم یا ژل تستسترون را پوشانید.

🔘آندروژل (Androgel)

آندروژل ژلی شفاف بر پایه الکل و حاوی 1% تستسترون استری نشده است. آندروژل پس از جذب از طریق پوست به سرعت در بدن آزاد می شود و لذا برای حفظ سطح تستسترون باید یک – دو مرتبه در روز استعمال گردد. آندروژل در بسته های تک دوز و پمپ های چند دوز عرضه می گردد. بسته های تک دوز آندروژل حاوی 25 و 50 میلیگرم تستسترون هستند. تقریبا 10% از تستسترون موجود در بسته آندروژل پس از استعمال جذب بدن می شود، در نتیجه دوز موثر هر یک از بسته های آندروژن به ترتیب 2.5 میلیگرم و 5.0 میلیگرم تستسترون می باشد.

آندروژل باید روی پوست تمیز و خشک استعمال گردد؛ از استعمال ژل به ناحیه تناسلی باید خودداری گردد. پیش از لباس پوشیدن باید چند دقیقه صبر کنید تا ناحیه استعمال ژل خشک شود. پس از استعمال ژل دست ها را با آب و صابون کاملا بشویید.

جهت جلوگیری از انتقال ژل به افراد دیگر باید نواحی استعمال ژل با لباس پوشانده شود. اگر قرار است با شخص دیگری تماس پوستی داشته باشید، ابتدا ناحیه استعمال ژل را با آب و صابون کاملا بشویید. پیش از دوش گرفتن یا شنا کردن باید صبر کنید تا حداقل 2 ساعت از استعمال ژل بگذرد؛ بهترین امر آن است که 5-6 ساعت پس از استعمال ژل صبر کنید تا تستسترون به خوبی جذب بدن شود.

🔘تستیم (Testim)

تستیم مانند آندروژل، ژلی شفاف بر پایه الکل بوده و حاوی 1% تستسترون استری نشده می باشد. تستیم پس از جذب از طریق پوست به سرعت در بدن آزاد می شود و لذا برای حفظ سطح تستسترون باید یک – دو مرتبه در روز استعمال گردد. تستیم در تیوب های 5.0 گرمی تک دوز عرضه می گردد. یک عدد تیوب 5.0 گرمی تستیم حاوی 50 میلیگرم تستسترون است. تقریبا 10% از تستسترون موجود در تیوب پس از استعمال جذب بدن می شود، در نتیجه دوز موثر هر تیوب 5.0 میلیگرم تستسترون می باشد.

تستیم باید روی پوست تمیز و خشک – ترجیحا روی شانه ها و/یا بازوها استعمال گردد؛ از استعمال ژل به ناحیه تناسلی و شکم باید خودداری گردد. پیش از لباس پوشیدن باید چند دقیقه صبر کنید تا ناحیه استعمال ژل خشک شود. پس از استعمال ژل دست ها را با آب و صابون کاملا بشویید.

جهت جلوگیری از انتقال ژل به افراد دیگر باید نواحی استعمال ژل با لباس پوشانده شود. اگر قرار است با شخص دیگری تماس پوستی داشته باشید، ابتدا ناحیه استعمال ژل را با آب و صابون کاملا بشویید. پیش از دوش گرفتن یا شنا کردن باید صبر کنید تا حداقل 2 ساعت از استعمال ژل بگذرد؛ بهترین امر آن است که 5-6 ساعت پس از استعمال ژل صبر کنید تا تستسترون به خوبی جذب بدن شود.

🔘اکسیرون (Axiron)

اکسیرون محلولی بر پایه الکل است که در هر 1.5 میلی لیتر آن، 30 میلیگرم تستسترون وجود دارد. اکسیرون بصورت پمپ با دوز معین عرضه می گردد. هر پمپ اکسیرون معادل 30 میلیگرم تستسترون است که با وسیله مخصوص همراه پمپ به ناحیه زیربغل استعمال می گردد. اکسیرون جهت حفظ سطح تستسترون طبق تجویز پزشک معمولا یک مرتبه در روز استعمال می گردد؛ دوز از روزانه یک پمپ (30 میلیگرم تستسترون) تا روزانه چهار پمپ (120 میلیگرم تستسترون) براساس تجویز پزشک متغیر است.

اکسیرون را باید روی پوست تمیز و بدون ترک زیربغل استعمال نمود – نیاز نیست قبل از استعمال، موهای زیربغل اصلاح شود. ژل اکسیرون نباید به ناحیه تناسلی، شکم یا هر ناحیه دیگری استعمال گردد. پیش از پوشیدن لباس باید چند دقیقه صبر کنید تا ناحیه زیربغل خشک شود. پس از استعمال ژل باید دست هایتان را با آب و صابون کاملا بشویید. اگر از خوشبوکننده یا ضدعرق استفاده می کنید، چند دقیقه قبل از استعمال اکسیرون می توانید از این محصولات استفاده نمایید.

جهت جلوگیری از انتقال ژل به افراد دیگر باید نواحی استعمال ژل با لباس پوشانده شود. اگر قرار است با شخص دیگری تماس پوستی داشته باشید، ابتدا ناحیه استعمال ژل را با آب و صابون کاملا بشویید. پیش از دوش گرفتن یا شنا کردن باید صبر کنید تا حداقل 2 ساعت از استعمال ژل بگذرد؛ بهترین امر آن است که 5-6 ساعت پس از استعمال ژل صبر کنید تا تستسترون به خوبی جذب بدن شود.

⭕️کرم و ژل تستسترون ترکیبی

داروخانه های ترکیبی می توانند کرم و ژل تستسترون ترکیبی را مشابه با دوز، شیوه استعمال، و احتیاط هایی که پیش تر در خصوص آندروژل و تستیم مطرح گردید تولید نمایند. رجوع به داروخانه های ترکیبی برای ساخت ژل یا کرم تستسترون با دو مزیت همراه است؛ اولین مزیت هزینه است؛ چرا که پیش از عرضه نسخه ژنریک ژل تستسترون، ژل ترکیبی معمولا جایگزین ارزان تری [برای برند های موجود] خواهد بود. دومین مزیت امکان سفارشی سازی محصول است؛ پزشکتان می تواند نسخه ژل یا کرم تستسترون با غلظت های مختلف تجویز نماید.

✳️تستسترون خوراکی

اگر تستسترون غیرمتصل از لحاظ شیمیایی، از راه دهان مصرف گردد، تاثیری در روند مردانه سازی ندارد چرا که کبد آن را به سرعت غیرفعال می کند. با این حال دو فرم تستسترون خوراکی، اصلاح شیمیایی گردیده و نشان داده شده است که پس از مصرف از راه دهان، با موفقیت صفات ثانویه جنسی مردانه را پدید می آورند. این دو فرم تستسترون خوراکی عبارتند از: متیل تستسترون و تستسترون آندکانوآت.

🔘متیل تستسترون (C-17 alpha methylated testosterone)

متیل تستسترون یکی از نخستین تستسترون های خوراکی عرضه شده است. ساختار شیمیایی متیل تستسترون، مولکول تستسترون بعلاوه گروه متیل است که به موقعیت C-17 alpha مولکول افزوده گردیده است. مصرف متیل تستسترون در هورمون درمانی مردانه سازی بدلیل سمی بودن آن برای کبد منسوخ است، لذا مصرف متیل تستسترون جهت هورمون درمانی در مردان ترنس «توصیه نمی شود«. «Metesto»، «Methitest»، «Testred»، «Oreton Methyl»، و «Android» از جمله برند های متیل تستسترون هستند.

🔘تستسترون آندکانوآت

تستسترون آندکانوآت هورمونی c-17 alpha alkylated (مانند متیل تستسترون) نیست و فرم خوراکی ایمن تری به شمار می رود. طراحی تستسترون آندکانوآت خوراکی به گونه ای است که از طریق روده کوچک جذب سیستم لمفاتیک می شود و فشار کمتری به کبد وارد می کند. «Andriol»، «Androxon»، «Understor»، «Restandol»، و «Restinsol» نام برند های تستسترون آندکانوآت خوراکی می باشند. تستسترون آندکانوآت خوراکی در ایالات متحده موجود نیست.

یکی از معایب استفاده از تستسترون آندکانوآت خوراکی این است که بدن پس از مصرف به سرعت و معمولا در عرض 3-4 ساعت آن را از بین می برد. لذا نیاز است به کرّات و معمولا بین 3-6 عدد کپسول در روز مصرف گردد، و واضح است که نسبت به تزریق تستسترون روش پرهزینه تری محسوب می شود.

در پایان باید اشاره داشت که طبق گزارش مردان ترنسی که جهت هورمون درمانی از تستسترون آندکانوآت خوراکی استفاده نموده اند، این دارو در سرکوب سیکل قاعدگی همواره موثر واقع نشده است.

✳️تستسترون زیرزبانی/گونه ای

تستسترون زیرزبانی/گونه ای قرصی قابل جذب است که زیرزبان (فرم زیرزبانی) یا کنار لثه (فرم گونه ای) قرار داده می شود و از این طریق جذب بدن می گردد و تاثیرات خود را اعمال می کند. متد زیرزبانی/گونه ای با متد خوراکی متفاوت است؛ در این متد مقدار خیلی کمی از ماده از راه دهان بلعیده می شود و از سمیت بالقوه کبدی جلوگیری بعمل می آورد.

🔘تستسترون زیرزبانی

تستسترون زیرزبانی را می توان با مراجعه به داروخانه های ترکیبی تهیه نمود.

🔘تستسترون گونه ای (بوکال)

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در سال 2003 قرص تستسترون پیوسته رهشی به نام «Striant» را تایید نمود. این قرص به بافت مخاطی دهان (در شیار کوچک بین لثه و لب بالایی، بالای دندان پیشین) می چسبد. قرص پس از استعمال نرم شده و تستسترون از طریق بافت مخاطی دهان مستقیما وارد جریان خون می شود و بدین ترتیب دستگاه گوارش و کبد را دور می زند.

قرص گونه ای Striant هر 12 ساعت یکبار استعمال می شود، با این حال زمان‌بندی مصرف قرص یا تعداد قرص های مصرفی بسته به نیاز های فرد ممکن است متفاوت باشد.

✳️گلوله (پلت) زیرجلدی تستسترون

یکی از اشکال نسبتا جدید تحویل تستسترون به بدن، گلوله ای از جنس تستسترون خالص و کریستاله شده است که زیرپوست کاشته می شود. سایز این گلوله ها در حدود سایز یک دانه برنج است و کاشت آنها معمولا در ناحیه باسن یا شکم صورت می پذیرد. کاشت گلوله ها پروسه سریعی است که معمولا با بیحسی موضعی صورت می گیرد.

گلوله های تستسترون معمولا پس از 3-4 ماه باید با گلوله های جدید جایگزین گردند. «Testopel» نام برند گلوله های تستسترون موجود در ایالات متحده است. یک گلوله 200 میلیگرمی تستسترون، روزانه 1-3 میلیگرم تستسترون به طور پیوسته در بدن آزاد می کند. برای افزایش دوز تستسترون چندین گلوله همزمان کاشته می شود.

بعضی از اشخاصی که از گلوله های تستسترون استفاده کرده اند، گزارش نموده اند که با مشکلاتی مواجه شده و گلوله ها از پوست ایشان خارج شده است.

مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس
https://helptranscenter.org
مرجع:
http://www.ftmguide.org

Copyright © 2019 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس All Rights Reserved